پوسیدگی دندان در کودکان
علل ایجاد پوسیدگی دندان های کودکان
پوسیدگی دندان علت های متفاوتی دارد که از مهمترین و اصلی ترین دلایل آن عدم رعایت بهداشت دهان و دندان , مسواک نزدن ,رژیم غذایی نامناسب و مصرف بیش از حد شیرینی و کربوهیدرات هاست مخصوص شیرینی هایی که چسبنده هستند.
همچنین اغلب کودکان که بین خواب بیدار می شوند و با شیشه شیر خشکی و آبمیوه خوابانده می شوند هم از عوامل ایجاد پوسیدگی در دندان های کودکان به شمار می روند ; زیرا این مواد که روی دندان می نشیند باعث ایجاد اسید می شوند و به مرور موجب پوسیدگی دندان می شوند. نوشیدن آب بدون فلوراید یا آبی که حاوی مقدار کم از فلوراید است که بستگی به محیط جغرافیایی دارد.
ژنتیک، به نوبه خود تاثیر نیز بر پوسیدگی دندان(بخصوص در دوره کودکی) دارد به طوری که از نظر ژنتیکی مینای دندان، نرم تر می شود و مستعد پوسیدگی قرار خواهد گرفت. اما با رعایت بهداشت دهان و دندان، اثر آن به طور چشمگیر کاهش می یابد و تاثیر آن کمرنگ تر خواهد بود.
تغذیه نامناسب و عدم مراقبت مادر در دوران بارداری
استفاده از ظروف مشترک بین کودک و اعضای خانواده، انتقال بزاق آلوده به دهان کودک چرا که نوزاد هیچ باکتری در دهان ندارد و از طریق بوسیدن و یا استفاده از ظروف مشترک به نوزاد انتقال پیدا میکند و باعث پوسیدگی دندان کودک می شود.
مصرف برخی داروها و یا اطلاع کودک به بعضی از بیماری ها
اگر کودک بیماری خاصی مانند آسم سرطان داشته باشد و یا از داروهای آرامبخش استفاده کند، باعث کاهش بزاق دهان میشود و دندان های کودک را مستعد پوسیدگی و خراب شدن قرار می دهد.
سوالی که خیلی پرسیده می شود این است که آیا قطره آهن باعث پوسیدگی دندان کودک می شود یا خیر؟
در اینجا باید بگویم که والدین، نباید نگران پوسیدگی دندان های فرزندانشان به وسیله قطره آهن باشند; چرا که قطره آهن، فقط رنگ دندانها را تیره میکند و به مرور زمان و زمانی که مصرف قطره آهن قطع شد، رنگ عادی دندان ها، برمی گردد و سیاهی دندان از بین میرود. برای اینکه از سیاه شدن و تیره شدن دندان های فرزندانتان توسط قطره آهن جلوگیری کنید، قطره آهن را میتوان با کمی آب مخلوط کنید و سپس به کودک بدهید و یا با استفاده از نی آن را مصرف کنید تا از تماس آن با دندان های جلو، جلوگیری کنید; و همچنین می توان قطره آهن را در عقب دهان بریزید و پس از مصرف قطره یا شربت آهن، آب بنوشید و سپس با استفاده از گاز خیس و تمیز روی دندانها و لثه های کودک تان بکشید.
عوارض پوسیدگی دندان کودک
گاهی اوقات پیش می آید که کودک، از خوردن غذا امتناع میکند و میل به خوردن غذا نشان می دهد و والدین فکر می‌کنند که غذا را دوست ندارد; در حالیکه پوسیدگی دندان کودک باعث شده است که عمل جویدن برای آن سخت شود. عدم وجود فضای لازم برای رشد دندانهای دائمی که باعث میشود کودک به درمان های سخت مانند ارتودنسی احتیاج پیدا کند.
کاهش اعتماد به نفس کودک و عدم توانایی حرف زدن آن که ممکن است تا بزرگسالی با وی همراه باشد و در شکل گیری شخصیت کودک نیز اثرگذار باشد.
والدین باید علائم خرابی دندان ها را بشناسند و در اسرع وقت فرزند خود را به دندانپزشکی ببرند و به آن توجه کنند زیرا که اگر در زمان خود به آن رسیدگی نشود، پیامدهای بدی را به همراه خواهد داشت و این پوسیدگی به حدی پیشرفت خواهد کرد، که متخصص تصمیم به کشیدن آن دندان خواهد کرد و این که دندان های شیری کشیده شوند یا نه را به متخصص آن بسپارید و این باور غلط را نداشته باشید که دندان های شیری یک روزی می‌افتند و دندانهای دائمی جای آنها را میگیرند گاهی اوقات دندان های شیری، تا ۱۲ سالگی نمی افتند و دندان های شیری که وظیفه حفظ فضای دندان های دائمی را دارند، اگر قبل از اینکه خودشان بیفتند ما آنها را زودتر بکشیم فضای خالی که در فک ایجاد می شود باعث می شود که دندانهای دائمی کج و نامرتب رشد کنند. در ادامه به چند نمونه از علائم خرابی که والدین باید به آنها توجه کنند اشاره خواهیم کرد.
ناراحتی و بی تابی کودک و اجتناب کردن کودک از غذا خوردن و گریه کردن هنگام تناول آن، اشاره کردن به لپ ایجاد تورم در گونه های کودک و دست گذاشتن دست کودک بر روی گونه هایش و همچنین تیره شدن لثه ها و بوی بد دهان از جمله علائم پوسیدگی دندان به شمار می آید.
جویدن ناخن در کودکان
یک عادت غلطی که بین کودکان رایج است، این است که ناخن ها ی خود را در مواقعی می جوند که میتواند ب علت داشتن استرس، داشتن زمینه ی وراثت و یا بی حوصلگی باشد که دارای پیامد های منفی اعم از مشکلات معده و گوارش، ناهنجاری های دندان و عفونت دستگاه گوارشی و حتی تبخال در دهان می شود; برای درمان این عارضه ابتدا باید دلیل دندان جویدن کودک را بیابیم که آیا به دلیل استرس است یا جدایی پدر مادر و یا دعوا با همکلاسی و دوست و یا دلایل دیگر. و همچنین، باید به صورت مرتب ناخن های فرزند خود را کوتاه کنید تا هم نتواند آن ها را بجود و هم از تجمع میکروب زیر ناخن ها، جلوگیری شود.
همچنین میتوانید با تشویق کردن کودک و با جایزه قرار دادن برای ترک این عادت کودک را تشویق کنید.
پیشگیری از پوسیدگی دندان های کودکان
توصیه متخصصان دندانپزشک کودکان در این است که اولین رویش دندان شیری، به دندانپزشکی مراجعه کنید تا از وضعیت آن از بروز پوسیدگی های دندان کودک، جلوگیری کنید و هر شش ماه، برای چکاپ دندان ها به دندانپزشکی مراجعه کنید و در صورتی که حفره سیاهی یا یک لکه زرد رنگ در دندانها شاهد گردید، در اسرعوقت به پزشک خود مراجعه کنید. چرا که پوسیدگی دندان، چیزی نیست که به خودی خود مانند یک سرماخوردگی درمان شود و تاثیر های زیادی بر سلامت و روان و اعتماد به نفس فرزندتان میگذارد
بخش دوم، سلامت و نگهداری و مراقبت از دندان ها بر عهده والدین است و اغلب دلواپسی والدین ها هم به خاطر همین پوسیدگی و کرم خردگی دندان کودک می باشد و به دنبال علت آن و روش های پیشگیری آن هستند که در ادامه پوسیدگی و راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان اشاره خواهیم کرد.
فلوراید تراپی
فلوراید، یک عنصر طبیعی است که با باکتری هایی که به دهان و دندان آسیب می زنند، مقابله می کند و از پوسیدگی دندان، جلوگیری میکند که باید در حد تعادل از آن استفاده کرد زیرا مصرف زیادی آن باعث ایجاد لکه های بر روی دندان و به مرور زمان باعث سیاهی آن میشود ساده ترین راه تجویز فلوراید برای کودکان، وارنیش فلوراید است که دندان پزشک، ابتدا دندان ها را تمیز کرده و سپس به کمک یک برس، فلوراید را مانند یک خمیردندان روی دندان های کودک قرار می دهد روش دیگر استفاده از فلوراید، این است که ترکیب را به صورت ژل یا کف مانند با استفاده از وسایل مخصوص و در زمان معین، در دهان کودک قرار میدهند که مدتی در تماس با دندان قرار بگیرد تا سلامت دندانها را بهبود ببخشد و باید قبل از اینکه پوسیدگی دندان کودک شدت بگیرد، برای استحکام مینای دندان، هر شش ماه یکبار توسط دندانپزشک صورت بگیرد. فلوراید تراپی علاوه بر این که از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند، از مینای دندان ها هم محافظت کرده و از احتمال درد و لق شدن دندان جلوگیری میکند.
فیشور سیلانت
اگر به دندانهای فرزندانتان دقت کنید، میبینید که دندان هایشان دارای شیارهای ریز و درشتی می باشند که وقتی غذا می خورند مواد غذایی لابلای این شیارها گیر میکند که حتی با مسواک زدن، قسمتی از آنها خارج نمی شود و داخل این شیارها باقی می‌ماند؛ وقتی مواد غذایی باقی مانده در دندان ها توسط باکتری ها شروع به تجزیه شدن می کنند، اسیدی تولید کرده که به مرور زمان باعث سیاهی و پوسیدگی دندان میشود که دندانپزشک در این صورت، از روش فیشور سیلانت استفاده میکند و با مواد مخصوص داخل این شیار ها را پر میکند؛ به گونه‌ای که ابتدا سطح دندان ها را توسط برس مخصوص تمیز می کند؛ به طریقی که هیچگونه میکروب و پلاک، بر روی دندان باقی نماند و اگر پوسیدگی داشت، پوسیدگی را برداشته و مواد مخصوص و چسب مخصوص دندان کامپوزیت را روی آن قرار می دهد و مواد فیشور سیلانت را روی آن قرار داده و با نور آبی سخت شان می کند.
استفاده از دهان شویه
دهانشویه نمیتواند که جایگزین مناسبی برای مسواک و نخ دندان باشد اما کمک بسزایی در بهداشت دهان و دندان ایفا می کند. دهان شویه با شستشوی مواد غذایی باقی مانده در دهان و پاک کردن پلاک های میکروبی که بر روی دندان تجمع پیدا کردهاند، از بیماری های لثه و پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.
- استفاده از مسواک، نخ دندان و به حداقل رساندن مصرف مواد خوراکی مضر
- ویتامین هایی که اغلب برای سلامت دندان و لثه مفید می باشند، ویتامینهای آ، سی و دی می باشند گاهی اوقات برخی التهابات لثه و خونریزی های آن، به علت کمبود ویتامین سی می باشد.
- ویتامین های A که باعث بهبود عملکرد سلول های اپیتلیال که باعث ترشح کلسیم، فلوراید، فسفات، منیزیم و غیره می شود که باعث سلامت دندان ها می شود. همچنین ویتامین دی هم باعث کنترل کلسیم و فسفر در بدن می شود که برای سلامت تاج دندان بسیار حیاتی می باشد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
خانواده ها باید فرزاندان خود را از ۶ ماهگی یا یکسال بعد از تولد نزد دندانپزشک برده تا مراقبت های ویژه از دندان ها از همان ابتدا آغاز شوند و دچار پوسیدگی دندان نشوند تا دیگر به دکتر پروتزهای دندان نیازی نداشته‌باشد.
