آیا عصب‌کشی دندان شیری درد دارد؟ تجربه‌ای که هر پدر و مادری باید بداند
در درمان‌های دندان‌پزشکی کودکان، عصب‌کشی دندان شیری جایگاه ویژه‌ای دارد. این روش زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی به بخش داخلی دندان، یعنی عصب، نفوذ کرده باشد. هدف از انجام عصب‌کشی دندان شیری، حفظ دندانی است که هنوز در رشد فک و هدایت دندان‌های دائمی نقش دارد. در جریان درمان، کودک با بی‌حسی موضعی آرام می‌ماند و دندان‌پزشک با دقت بافت آلوده را خارج می‌کند تا ساختار دندان حفظ شود. تجربه‌ی بالینی نشان می‌دهد که درد عصب‌کشی دندان کودکان در شرایط کنترل‌شده بسیار ناچیز است و بیشتر اضطراب ذهنی کودک باید مدیریت شود. پس از پایان کار، مراقبت بعد از عصب‌کشی دندان شیری از اهمیت بالایی برخوردار است، چون رعایت توصیه‌های بهداشتی و تغذیه‌ای به ماندگاری نتیجه درمان کمک می‌کند و از عفونت‌های احتمالی جلوگیری خواهد کرد.
چرا گاهی دندان شیری هم نیاز به عصب‌کشی دارد؟
دندان شیری بخشی از سیستم رشد و هماهنگی فک محسوب می‌شود. وقتی پوسیدگی به لایه‌های داخلی دندان می‌رسد و پالپ (بافت زنده داخل دندان) را درگیر می‌کند، درمان سطحی دیگر مؤثر نخواهد بود. در این شرایط، عصب‌کشی دندان شیری تنها راه حفظ ساختار دندان تا زمان افتادن طبیعی آن است. بی‌توجهی به درمان باعث می‌شود عفونت به ریشه برسد و حتی به جوانه‌ی دندان دائمی صدمه وارد کند.
دندان‌پزشکان کودکان معمولاً بر اساس میزان درگیری پالپ تصمیم می‌گیرند که درمان شامل حذف بخشی از عصب باشد یا کل آن. این فرآیند به گونه‌ای طراحی شده است که کمترین فشار به ریشه‌های در حال جذب دندان شیری وارد شود. نکته‌ی مهم این است که عصب‌کشی در کودکان بیشتر جنبه‌ی پیشگیرانه دارد تا ترمیمی؛ یعنی هدف حفظ فضا و عملکرد طبیعی دهان است، نه صرفاً حذف درد.
نکاتی که معمولاً باعث نیاز به عصب‌کشی دندان شیری می‌شوند عبارت‌اند از:
- پوسیدگی‌های عمیق ناشی از مصرف مکرر مواد قندی
- عدم درمان به‌موقع کرم‌خوردگی‌های اولیه
- وارد شدن ضربه به دندان در هنگام بازی یا زمین خوردن
- وجود درد شبانه یا حساسیت شدید به دما
- تغییر رنگ یا تورم اطراف لثه
تفاوت عصب‌کشی دندان شیری با دائمی در کودکان
گرچه ظاهر درمان در هر دو نوع دندان مشابه به‌نظر می‌رسد، اما از دید بالینی تفاوت‌های بنیادینی وجود دارد. عصب‌کشی دندان شیری کودکان نیازمند ظرافت بیشتری است، زیرا ریشه‌ها در مرحله‌ی جذب قرار دارند و مجاورت با جوانه‌ی دندان دائمی حساسیت بالایی ایجاد می‌کند. در مقابل، دندان‌های دائمی ساختار ثابت و ریشه‌های کامل دارند، بنابراین درمان در آن‌ها عمیق‌تر و پایدارتر انجام می‌شود.
در هر دو نوع درمان از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود، اما در دندان شیری معمولاً از حجم کمتری دارو استفاده می‌شود تا سیستم عصبی کودک دچار واکنش ناخواسته نشود. پس از اتمام درمان، روکش موقت یا دائمی روی دندان قرار می‌گیرد تا از شکستگی جلوگیری شود. رعایت مراقبت بعد از عصب‌کشی دندان شیری در این مرحله اهمیت زیادی دارد تا دندان تا زمان افتادن طبیعی‌اش سالم باقی بماند.
| ویژگی‌ها | عصب‌کشی دندان شیری | عصب‌کشی دندان دائمی |
| هدف درمان | حفظ دندان تا زمان افتادن طبیعی | حفظ دندان برای طول عمر |
| ساختار ریشه‌ها | در حال جذب و کوتاه‌تر | کامل و پایدار |
| نوع ماده پرکننده | مواد زیست‌سازگار و قابل جذب | مواد رزینی یا گوتاپرکا |
| مدت‌زمان درمان | کوتاه‌تر و با ابزار ظریف‌تر | طولانی‌تر و با مراحل بیشتر |
| میزان بی‌حسی مورد نیاز | کمتر و با کنترل دقیق | بیشتر و پایدارتر |
| احتمال عفونت پس از درمان | پایین‌تر در صورت رعایت بهداشت | بسته به وضعیت ریشه و ترمیم |
چگونه می‌توان درد عصب‌کشی را در کودکان کاهش داد؟
بیشتر کودکان پیش از شروع درمان از صدای ابزارها یا فضای کلینیک دچار اضطراب می‌شوند، نه از خود درمان. یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش درد عصب‌کشی دندان کودکان، استفاده از بی‌حسی‌های موضعی با دوز متناسب و تکنیک‌های روانی است که کودک احساس کنترل و امنیت داشته باشد. دندان‌پزشکان متخصص اطفال معمولاً درمان را به زبان ساده برای کودک توضیح می‌دهند تا ذهن او از «ترس ناشناخته» آزاد شود.
عامل بعدی در کنترل درد، انتخاب زمان مناسب برای درمان است. زمانی که التهاب حاد هنوز ایجاد نشده، عصب‌کشی با سهولت بیشتری انجام می‌شود و نیاز به داروهای اضافی کاهش می‌یابد. والدین نیز باید نقش فعالی در ایجاد آرامش ایفا کنند؛ گفت‌وگو با کودک درباره تجربه‌ی بدون درد و اطمینان از حضور دندان‌پزشک مهربان تأثیر روانی مثبتی دارد.
چند اقدام کاربردی برای کاهش درد و استرس کودک آورده شده است:
- مراجعه به دندان‌پزشک متخصص اطفال با تجربه در کنترل اضطراب
- پرهیز از ترساندن کودک با اصطلاحاتی مانند «تزریق» یا «درد»
- انتخاب زمان صبح برای درمان که آستانه تحمل کودک بالاتر است
- استفاده از پاداش‌های کوچک پس از پایان درمان
- پیروی دقیق از توصیه‌های مراقبت بعد از عصب‌کشی دندان شیری
اگر به دنبال مرکزی هستید که درمان‌های دندان‌پزشکی کودکان را با دقت علمی، آرامش روانی و رویکردی بدون درد انجام دهد، کلینیک دکتر مریم شمسایی یکی از معتبرترین گزینه‌ها برای عصب‌کشی دندان شیری و سایر خدمات تخصصی کودکان است. تیم درمانی این مجموعه با استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌ها و بی‌حسی‌های ایمن، تجربه‌ای آرام و مطمئن برای کودک شما فراهم می‌کند. برای رزرو نوبت یا دریافت مشاوره تخصصی در زمینه عصب‌کشی دندان شیری کودکان، می‌توانید با کلینیک دکتر شمسایی تماس بگیرید و از خدمات حرفه‌ای در محیطی کودک‌پسند بهره‌مند شوید.
02188687791 – 09912210814
