ارتودنسی

ارتودنسی دندان کودکان که به «ارتودنسی پیشگیری» نیز شناخته می‌شود از سن حدود شش سالگی آغاز می‌شود. فک کودک در این سن هنوز در حال رشد کردن است و دندان‌های دائمی نیز در حال شکل‌گیری می‌باشند‌ در نتیجه بسیاری از مشکلات مربوط به دندان و فک را  می‌توان آسان‌تر برطرف نمود. ضمن اینکه نیاز به درمان های ارتودنسی پیچیده نیز در آینده کمتر می شود.

انجام اولین معاینه ارتودنسی در سن قبل از شش سالگی، به متخصص امکان تشخیص مشکلات دندانی و فکی را در مراحل ابتدایی می‌دهد. به این ترتیب وضعیت مشکلاتی که بیمار ممکن است در آینده دچارش شود، روشن می‌شود و بر اساس رشد فک کودک که کم، زیاد یا نرمال باشد، سن درمان مشخص و درمان آغاز می‌گردد.

دلایلِ انتخاب این درمان در کودکان

_عقب یا جلو بودن فک پایین

_عقب بودن فک بالا

_افتادن زودهنگام دندان‌های شیری

_دیر افتادن دندان‌های شیری

 

_جلو و عقب بودن دندان‌ها

_وجود دندان اضافه

_نامرتبی دندان‌ها

_عادت مکیدن انگشت

ارتودنسی درکودکان برای رفع معایب و ناهنجاری هایی که برای فک و دهان کودک اتفاق افتاده است، انجام می  شود. ارتودنسی   همچنین برای پیشگیری از نامنظم شدن دندان های کودک و رفع به موقع نقص دندان ها صورت می گیرد.ارتودنسی به موقع در کودکان باعث می شود که طول دوره درمان کوتاه تر و راحت تر انجام شود علاوه بر این در کاهش هزینه ها  هم نقش بسزایی دارد.

افرادی(پزشک هایی) می توانند ارتودنسی کودکان را انجام دهند که علاوه بر دوره های عمومی دندانپزشکی، به مدت 2 تا 4 سال دوره های تخصصی مربوط به ناهنجاری های فک و دهان و نامنظمی های دندانی را گذرانده باشند که به اصطلاح به آن متخصص ارتودنسی نیز می گویند.

متخصص ارتودنسی با بررسی های دقیقی که حین معاینه دندان ها انجام میدهد به روند بهبود هر چه بهتر درمان کمک میکند که  بتواند به خوبی ناهنجاری های مربوط به بیمار را انجام دهد.دکتر ارتودنسی با استفاده از وسیله هایی مانند: بندها، براکت ها، الاینرها، نگهدارنده ها، رابرباند، هدگیر و سیم ها به منظم کردن  دندان ها و فک می پردازند.

 

چه موقع کودک نیاز به ارتودنسی دارد

همانطور که میدانیم کودک از ابتدا باید به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کند. که در بعضی مواقع پزشک عمومی اگر نیاز باشد. کودک را به پزشک متخصص ارتودنسی هدایت می کند. انجمن های ارتودنسی توصیه می کنند که کودکان از سن 7 سالگی می بایست مرتب برای معاینه به دکتر ارتودنسی مراجعه کنند.از جمله مواردی که می بایست کودک را برای معاینه نزد ارتودنتیست برد هنگام  کج بودن فک و شلوغ بودن دندان ها و همچنین زمانی که  مشاهده می شود کودک هنگام حرف زدن دچار مشکل است.

از دیگر مواردی که می توان اشاره کرد:

 

– فاصله دندانی بین همه دندان ها

– دیر افتادن یا هنوز نیوفتان دندان های شیری

– کج بودن دندان های دائمی (کراس بایت)

 

– جلو زدگی یکی از فک ها (اوربایت) یا (آدربایت)

– فاصله داشتن بین دوفک (اوپن بایت)

– تنفس دهانی به جای تنفس از بینی

– مکیدن انگشتان بعد از 5 سالگی

بهترین زمان برای ارتودنسی در کودکان

بهترین زمان انجام ارتودنسی برای کودکان در هر کودکی متفاوت است به طوری که اگر کودک شکاف کام و لب دارد . باید زیر نظر ارتودنتیست قراربگیرد تا مشکلی برای رویش دندان های دائمی نداشته باشد.بچه هایی که از ابتدای سن 6 یا 7 سالگی همه دندان های شیری خود را از دست داده اند نیز می توانند برای معاینه و بعضا برای  شروع درمان به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند.

نکته ی مهم این است که برخی از والدین فکر میکنند اگر فرزندشان یکی از نمونه های بالا را داشته باشد حتما نیاز به درمان  ارتودنسی دارد در صورتی که گاهی ممکن است فقط نیاز به معاینه اولیه داشته باشند.

ارتودنسی کودکان همواره در دوفاز صورت می گیرد: فاز اول و فاز دوم

+فاز اول: بهترین زمان برای ارتودنسی در این فاز سن 6 تا 8 سالگی است که کودک به متخصص ارتودنسی مراجعه میکند.در این  فاز خیلی کم و به ندرت از سیم کشی یا همان بریس استفاده می شود و اغلب از فضا نگهدارها و وسیع کننده های کام استفاد می کنند.

+فاز دوم: بهترین زمان آغاز فاز دوم سن 10 تا 15 سالگی است. در این فاز اگر درمان های اولیه به موقع انجام گرفته شده باشد. مراحل تکمیل کننده بهتر صورت میپذیرد. بهترین زمان وقتی است که دندان های دائمی کودک به صورت کامل درآمده باشد. در این فاز بیشتر از سیم کشی یا بریس استفاده می شود.

فواید ارتودنسی

در واقع بهترین زمان انجام ارتودنسی زمانی است که کودک در سن 7 سالگی قرار دارد به دلیل اینکه در این سن رشد دندان ها صورت می گیرد و مشکلات مربوط به فک ودندان در این سن بیشتر نمایان می گردد. که اگر رشد دندان ها به طور کامل صورت بگیرد روند درمان طولانی تر و با هزینه بیشتر باید انجام شود.

+ایجاد فضا برای رویش دندان های دائمی

در این مورد ارتودنسی باعث می شود که با گسترش فک در کودک فضای بیشتری برای رویش دندان انجام شود.

+افزایش اعتماد بنفس

ارتودنسی به اصلاح طرح لبخند و زیبایی کمک می کند که این انر باعث افزایش اعتماد به نفس و همچنین راحت تر لبخند زدن و صحبت کردن می شود.

+ کاهش هزینه ارتودنسی

در سنین بزرگسالی به علت اینکه طول دوره درمان بیشتری نیاز است و همچنین زمان زیادی لازم است که برای ارتودنسی استفاده شود بهتر است که ارتودنسی در کودکی انجام گیرد.

+ برطرف شدن مشکل جویدن

هنگامی که ارتودنسی انجام میگیرد و دندان ها به صورت تقارن بر روی یکدیگر قرار میگیرند و مشکل ناهماهنگی دندان ها از بین می رود کودک میتواند به راحتی حرف بزند و مشکل جویدن آن نیز برطرف شود.

مدت زمان طول درمان  و هزینه ارتودنسی در کودکان

*طول دوره درمان بستگی به موارد زیر دارد:

+ رشد کودک  +شدت مشکل دهان و فک کودک + میزان جوابدهی در طول دوره

به طور کلی می توان گفت که حتی اقداماتی که در فاز اول و دوم درمان صورت گرفته است در طول دوره درمان نیز تاثیر دارد.همواره درمورد هزینه ارتودنسی در کودکان نمی توان به طور دقیق مبلغی را تعیین کرد به علت اینکه هزینه درمان بسته به مواردی همچون طول درمان و فاکتورهای دیگر وابسته است. اما باید دانست که هزینه ارتودنسی در کودکان همیشه کمتر از ارتودنسی در بزرگسالان است. اما اگربرای کودکان  سنین 7 سال به بالا معاینه ارتودنسی صورت نگیرد امکان اینکه در آینده علاوه بر طولانی تر شدن دوره درمان ممکن است هزینه های بیشتری را نیز برای درمان ناهنجاری های فک و دهان پرداخت کنند.استفاده از سیم کشی در کودکان یک احساس ناخوشایندی می تواند داشته باشد که در هنگام نصب بریس در کودک کمی ایجاد شود. اگر ارتودنسی در کودکان یک احساس دردی ایجاد کرد می توان با مسکن های سبک مانند استامینوفن این احساسا درد را از بین برد. همچینین اگر بریس ها در دهان کودک ایجاد التهاب و تحریک کرد می توان از موم های مخصوصارتودنسی استفاده نمود.

برخی از کودکان نسبت به موارد ارتودنسی حساسیت نشان می دهند که میتوان با جایگزین کردن آن ها این حساسیت ها را از بین برد. مانند حساسیت به دستکش لاتکس و حساسیت به بریس های فلزی.

*غذاهای مناسب در طول دوره ارتودنسی

+ غذاهای نرم: برنج و پاستا، مرغ نرم و …

+ لبنیات: ماست، بستنی، پنیر و …

+ میوه: هندوانه، موز، پرتقال و …

و دیگر موارد

*ممنوعیت موادغذایی در ارتودنسی

+آبنبات

+آبنبات جوبدنب

+آجیل

+یخ

و دیگر موارد

نکته: کلیه ی پلاک های متحرک در زمان خوردن از دهان خارج و ترجیحا در آب نگهداری شود.

نکته: پلاک های متحرک در صورتی تاثیر کاملی خواهند داشت که حداکثر زمان ممکن در طول شبانه روز استفاده شوند. می توان زمان مدرسه و هنگام غذا خوردن پلاک ها را خارج کرد ولی اتفاده از آنها در طول شب اجباری است.

• عوارض احتمالی ارتودنسی کودکان

هنگامی که پلاک‌های ارتودنسی گذاشته می‌شوند، میکروب‌های دندان‌ها افزایش پیدا می‌کنند و باید توجه به بهداشت دهانی بیشتر شود‌ چرا که در صورت عدم رعایت بهداشت، دندان دچار پوسیدگی‌های جدید می‌شود.

در نتیجه بهداشت کامل دهان و دندان با استفاده از دهانشویه، مسواک‌های بین دندانی و شستشوی مرتب پلاک‌ها بعد از هربار غذا خوردن  باید رعایت شود. در مورد نحوه صحیح بهداشت و استفاده از مسواک و نخ دندان با دندانپزشک متخصص خود مشورت کنید.